Αυτό το post δεν αφορά αυστηρά όσους ανήκουν στο χώρο της πληροφορικής. Είναι αρκετά πιο ευρύ και αφορά όλους όσους δραστηριοποιούνται είτε σε κάποιο (μικρό, συνήθως) εταιρικό σχήμα, είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες. Τους μόνους ίσως που ενδέχεται να μην αφορά είναι τους υπαλλήλους μεσαίου / μεγάλου μεγέθους οργανισμών που έχουν υιοθετήσει και επιβάλλει τις δικές τους πρακτικές και εργαλεία.
Για να κρατάς τις δουλειές σου σε τάξη, υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι, ο καθένας με τα συν του και τα πλην του. Έχω περάσει από (σχεδόν) όλα τα διαφορετικά στάδια, οπότε θέλω να μοιραστώ μαζί σας την εμπειρία μου από το καθένα και τα εργαλεία που τελικά κατέληξα να χρησιμοποιώ.
Πριν αναλύσουμε τα διάφορα “εξελικτικά” στάδια, να πούμε λίγο τι εννοούμε λέγοντας “οργάνωση”. Υπάρχουν πολλά διαφορετικά πράγματα που μπορεί να οργανώσει κανείς, στο παρόν post όμως θα εστιάσω περισσότερο στα θέματα διαχείρισης επαφών (contact management), διαχείρισης ευκαιριών (prospect/lead management) και διαχείρισης εργασιών (project management).
Στάδιο 1: Του πρωτάρη (ή αλλιώς post-it, χαρτοπετσέτες και text files στην καλύτερη)
Μεγάλο ποσοστό εταιριών και επαγγελματιών σήμερα βρίσκεται σε αυτό το στάδιο, έστω και αν αρνείται πεισματικά να το παραδεχτεί. Μπορείτε να κάνετε μια “αυτοδιάγνωση” και να διαπιστώσετε αν όντως ανήκετε εδώ απαντώντας με ναι ή ου στις παρακάτω ερωτήσεις:
- Ανταλάσσω εταιρικές κάρτες με κάποιον η, εναλλακτικά, emails με πληροφορίες επαφής. Καταχωρώ τα στοιχεία του κάπου; (Αν δεν έχεις κάρτες ή υπογραφή στα emails σου, προχώρα παρακάτω. Αν δεν έχεις email, προχώρα σε άλλο site, δεν υπάρχει τίποτα να δεις εδώ.)
- Μπορώ να ανατρέξω σε μια κουβέντα που έκανα με κάποιον πελάτη πριν από πέντε μήνες σχετικά με ένα έργο, χωρίς να χρειαστεί να κάνω 500 κλικ σε ισάριθμα emails η/και να αναλώσω ένα τρίωρο ψάχνοντας; (Αν τις σοβαρές κουβέντες τις κάνεις μόνο τηλεφωνικά γιατί “που να στέλνουμε mail τώρα”, προχώρα παρακάτω.)
- Οταν κάποιος μου λέει από το τηλέφωνο ή κατ’ιδίαν κάτι σημαντικό, του ζητάω να μου το στείλει και γραπτώς; (Αν η απάντησή σου είναι “το σημειώνω σε ένα φύλλο χαρτί κουζίνας που βρήκα εκεί κοντά”, προχώρα παρακάτω.)
- Κρατάω κάπου μια οργανωμένη λίστα με εργασίες που πρέπει να γίνουν, μαζί με την ημ/νία που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί, ώστε να ξέρω τι έχω να κάνω μέσα στην ημέρα, στη διάρκεια της εβδομάδας, του μήνα; (Αν η απάντησή σου είναι “τα έχω όλα στο μυαλό μου”, προχώρα παρακάτω).
- Αν έχω υπαλλήλους ή συνεργάτες στους οποίους έχω αναθέσει εργασίες και υπαρξουν σημαντικές αλλαγές στις προτεραιότητές μου, το επικοινωνωνώ με δομημένο τρόπο που επιτρέπει στους υπόλοιπους να οργανώσουν τις εργασίες τους κατάλληλα; (Αν η απάντησή σου είναι “παίρνω επειγόντως τηλέφωνα στα κινητά ουρλιάζοντας “SOS” ή χοροπηδάω από γραφείο σε γραφείο φωνάζοντας “αφήστε ο,τι κάνετε, κάντε αυτό που θα σας πω” προχώρα παρακάτω)
Αυτά για αρχή. Αν, αγαπητέ αναγνώστη, διαβάζοντας τις ερωτήσεις αυτές άρχισες σε κάθε μια να “προχωράς παρακάτω” ως μοντέρνος froggy, ΚΑΙ ΘΕΩΡΕΙΣ ΟΤΙ ΕΙΣΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟΣ, τότε λυπούμεθα, δεν υπάρχει ελπίδα άμεσα για σένα. Προχώρα τόσο παρακάτω όσο το να διαβάσεις κάτι άλλο.
Αν όμως, έστω και στοιχειωδώς, κάνεις ένα ή περισσότερα από τα παραπάνω, σίγουρα θα έχεις καταλάβει ότι υπάρχει χώρος για βελτίωση. Ενδείξεις για αυτό είναι το ότι συχνά ξεχνάς τι είχες να κάνεις, πελάτες σου σου τηλεφωνούν εξαγριωμένοι, συμφωνείς άλλες τιμές στο τηλέφωνο και τελικά άλλες δίνεις στις προσφορές, ξεχνάς πότε πρέπει να παραδώσεις κάτι, και γενικά η ζωή σου είναι ένα χάος. Ασε, δε, τα χαρτάκια. Παντού. Κάθε μεγέθους και υφής, από μικρά τετράγωνα ως κομμάτια από χαρτόκουτες. Με κάθε χρήσιμη ή άχρηστη πληροφορία που μπορείς να φανταστείς, φτιάχνουν πάκους στο γραφείο σου, κρύβουν το πάτωμα και κοντεύουν να γίνουν η νέα σου ταπετσαρία. Είμαστε σίγουροι ότι για να βρεις ένα τηλέφωνο σε αυτό το χαμό φωνάζεις ιδιωτικό ερευνητή.
Ναι, έχω περάσει από αυτό το στάδιο. Μικρός και άμαθος ήμουν, έχοντας μόλις τελειώσει το σχολείο. Δούλευα από τότε σε διάφορα πράγματα, εκ περιτροπής, παράλληλα με τις σπουδές μου. Τα εργαλεία αυτοοργάνωσης σίγουρα δεν ήταν τόσο εξελιγμένα όσο σήμερα, αλλά παρ’όλα αυτά δεν αποτελεί αυτό μια επαρκή δικαιολογία. Ηταν μια τραυματική περίοδος που θέλω να διαγράψω (επαγγελματικά) από τη ζωή μου.
Στάδιο 2: Του “έπαθα κι έμαθα” (ή, αλλιώς, ψιλοοργανώνομαι)
Αποφασίζεις πλέον να ξεφύγεις από το Στάδιο 1 και να υιοθετήσεις μερικές, πρόχειρες έστω, πρακτικές οργάνωσης. Φτιάχνεις μια σοβαρή λίστα επαφών στο κινητό σου, πετάς τα άχρηστα χαρτάκια, δημιουργείς μερικά spreadsheets στον υπολογιστή σου με σημαντικές πληροφορίες όπως λίστες εργασιών, ημερομηνίες - κλειδιά, συμφωνημένες τιμές και ούτω καθ’εξής.
Ουφ, σίγουρα τα πράγματα είναι πιό οργανωμένα πλέον. Τουλάχιστον έχεις ορισμένα σταθερά σημεία αναφοράς. Καμμια 20αριά spreadsheets, κατά μέσο όρο, διασκορπισμένα παντού στο σκληρό σου δίσκο, τα οποία ξεχνάς σποραδικά να ενημερώσεις, ενώ εκ φύσεως κατά καιρούς υποτροπιάζεις προς το Στάδιο 1, με αποτέλεσμα να κυκλοφορούν γύρω σου και πάλι αδέσποτα κανα κιλο post-it. Χάος, αλλά ελαφρά πιό οργανωμένο. Κάπου θα τη βρεις την καταληκτική ημερομηνία που έπρεπε να παραδώσεις. Συνήθως θα είναι προχθες.
Μην το παίρνεις στη λάθος διάσταση αυτό. Πολλοί επαγγελματίες και εταιρίες, ακόμα και σήμερα, λειτουργούν υπό αυτή την υβριδική μορφή “οργάνωσης”. Προσωπικά έχω περάσει από τουλάχιστον 2-3 τέτοιες, όπου τα excel έδιναν και έπαιρναν, και μάλιστα πολλές φορές γίνονταν αλλαγές σε αντίγραφά τους από το προσωπικό ανάλογα με τις πληροφορίες που είχαν, με αποτέλεσμα στο εταιρικό δίκτυο (λέμε τώρα) να κυκλοφορούν πολλαπλές κόπιες του ίδιου πράγματος με άλλα στοιχεία, ενώ το manual sync αυτών λεγόταν “μπαίνω με administrator account στο PC σου και σου κάνω paste ένα καινούριο αρχείο στο desktop σου”.
Σε αυτό το επίπεδο έχεις ελπίδες να οργανωθείς καλύτερα, ακόμα και αν δεν θέλεις να καταφύγεις σε πιό προηγμένες λύσεις. Πώς; Να μερικές προτάσεις.
- Οργάνωσε τις επαφές σου σε ένα κεντρικό σημείο. Ακόμα και αν αυτό είναι ένα text αρχείο γραμμένο στο notepad, φτιαξε κάπου ένα shared folder στο δίκτυό σου (ή στο αγαπημένο σου cloud storage service) και σιγουρέψου ότι έχεις ΜΟΝΟ μια κόπια αυτού του πράγματος με τις πιό ενημερωμένες πληροφορίες.
- Ενοποίησε τα spreadsheets που βλέπεις να γυρίζουν γύρω - γύρω σε μια χούφτα πράγματα που το καθένα δεν περιέχει πληροφορίες που μπορείς να βρεις και αλλού, ώστε μια αλλαγή σε ένα να μην σημαίνει αλλαγές σε άλλα δέκα αρχεία.
- Βάλε ημερολογιακές πληροφορίες (προθεσμίες, υπενθυμίσεις κλπ) σε ένα calendar (π.χ. google calendar) ώστε να τις έχεις μαζεμένες και να μπορείς να μοιραστείς πράγματα με όποιον χρειάζεσαι.
- Οργάνωσε τα email σου ανά πελάτη ώστε να έχεις συγκεντρωμένες όλες τις συνομιλίες σου για να ανατρέχεις γρήγορα μετά σε αυτές. Φτιάξε folders και rules στο Outlook, Tags στο Gmail, ή οτιδήποτε παραπλήσιο υποστηρίζει η υπηρεσία και ο email client που χρησιμοποιείς.
- Αν έχεις προσωπικό και θέλεις να ανταλάσσεις γρήγορα πληροφορίες με αυτό, σταμάτα να τους καλείς στα εσωτερικά τους τηλεφωνα κάθε τρεις και λίγο - ακόμα και να τους στέλνεις email δεν είναι καλή πρακτική. Βρες κάποιο λογισμικό που να μπορείτε να χρησιμοποιείτε από κοινού (π.χ. το Trello είναι μια καλή επιλογή), ή συννενοηθείτε ώστε να χρησιμοποιήσετε κάποιον δωρεάν instant messenger και να κάνετε τη δουλειά σας γρήγορα και με μια υποψία καταγραφής.
Στάδιο 3: Του “σοβαρεύομαι” (η, αλλιώς, γίνομαι επιτέλους επαγγελματίας)
Ας το παραδεχτούμε: Αν δουλεύεις παραπανω από ένα project ή με παραπάνω από ένα πελάτη ή με παραπάνω από τον εαυτό σου ως συνεργάτη τότε πολύ σύντομα θα αντιληφθείς ότι οι λύσεις των προηγούμενων σταδίων είναι απλές καραμέλες, ενώ τα χαπάκια που θα αναγκαστείς να πάρεις σύντομα για να μην σε τρέχουν με νευρικό κλονισμό στα νοσοκομεία θα στοιχίσουν πολύ ακριβότερα από το να οργανωθείς στοιχειωδώς.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Από οικονομικής απόψεως σημαίνει να επιβαρυνθείς ένα μηνιαίο, ετήσιο ή εφάπαξ κόστος ενοικίασης ή απόκτησης μιας εφαρμογής διαχείρισης εργασιών / CRM ή συνδυασμού αυτών. Αυτό όμως είναι το λιγότερο.
Από την άποψη της επαγγελματικής σου φιλοσοφίας, σημαίνει μια τεράστια στροφή. Το να έχεις μια εφαρμογή και να τη “χρησιμοποιείς” δεν αρκεί. Πρέπει να αλλάξεις όλη σου τη φιλοσοφία προκειμένου να μπορείς να την αξιοποιήσεις για να παρακολουθείς πραγματικά τα έργα σου, τις ευκαιρίες σου τους πελάτες σου. Αλλά θα πούμε για αυτό λίγο παρακάτω. Ας δούμε προς το παρόν μερικές από τις πιθανές σου επιλογές.
Εκεί έξω υπάρχει μια απίστευτη ποικιλία εφαρμογών, με τα συν και τα πλην τους. Θα αναλύσω παρακάτω αυτές που έχω δοκιμάσει προσωπικά, έστω και για λίγο. Χρησιμοποίησέ το αυτό ως σημείο εκκίνησης και όχι ως οδηγό επιλογής. Μπορεί κάτι άλλο που δεν βρίσκεται σε αυτή τη λίστα να κάνει τη δουλειά καλύτερα, άρα ψάξου.
Από εδώ και πέρα θα αρχίσω να μιλάω με το “σεις και με το σας” μια και αν έφτασες εδώ είσαι σίγουρα αποφασισμένος να οργανωθείς, άρα πρέπει να είμαι και εγώ πιο ευγενικός :)
“Καθαρές” εφαρμογές διαχείρισης έργων
Αυτές απαιτούν και την περισσότερη προσπάθεια, αναφερόμενοι στην αλλαγή φιλοσοφίας με την οποία αντιμετωπίζετε την οργάνωσή σας. Χρησιμοποιώντας τις σωστά μπορείτε να διαχειριστείτε τα έργα σας με απίστευτη λεπτομέρεια, γνωρίζοντας κάθε στιγμή τόσο την πρόοδο όσο και τα πιθανά θέματα που αντιμετωπίζει κάθε έργο. Ναι, σε περίπτωση που έχετε την απορία, υποστηρίζουν τις περισσότερες φορές Gantt charting.
Teamwork
Η εφαρμογή που επέλεξα να χρησιμοποιώ. Ο λόγος; Υποστηρίζει απεριόριστο αριθμό χρηστών σε οποιοδήποτε πλάνο χρέωσης (τα πλάνα χρέωσης ορίζονται με βάση τον αριθμό των ενεργών projects ανά πάσα στιγμή και όχι ανά χρήστη) και είναι εξαιρετικά εύχρηστο και γρήγορο, τόσο για μένα όσο και για τους πελάτες μου. Συν το ότι γίνεται integrate με Google Apps, Dropbox, OneDrive και καμμια τριανταριά ακόμα πράγματα. Έχει μερικές ελλείψεις (π.χ. τα tasks δεν έχουν workflow status, είναι μόνο ανοιχτά/ολοκληρωμένα) αλλά οι τύποι εκει πάνω στην Ιρλανδία προσθέτουν συνεχώς features. Εχει και free plan. Τα paid plans ξεκινάνε από $12 / μήνα χωρίς περιορισμό στους χρήστες, με 5 ενεργά projects (μπορείτε να έχετε όσα θέλετε ανενεργά, μόνο 5 από αυτά όμως μπορείτε να δουλεύετε ταυτόχρονα). Α, έχει και φοβερό email integration.
ActiveCollab
Αν δεν υπήρχε το Teamwork, μάλλον θα χρησιμοποιούσα αυτό. Ούτως η άλλως, η εμπλοκή μου με το ActiveCollab είναι μεγάλη λόγω συνεργασίας μου με εταιρία που το χρησιμοποιεί ως κύριο εργαλείο διαχείρισης έργων. Αν και “πάσχει” λίγο στο UI (έχουν υποσχεθεί ότι θα το αναβαθμίσουν πάντως) και σε λεπτά σημεία λειτουργικότητας που εμένα προσωπικά με απασχολούν αλλά άλλους μπορεί όχι, είναι εξαιρετικά πλήρες. Υπάρχει μια γκάμα plugins με τα οποία μπορείτε να επεκτείνετε τη λειτουργικότητά του, με πιό χρήσιμο ένα που δίνει statuses στα tasks άρα μπορείτε να βλέπετε και με οπτικό τρόπο σε ποιό στάδιο βρίσκεται μια εργασία (εχει ξεκινήσει - είναι σε αναμονή - έχει ολοκληρωθεί και αναμένει έλεγχο κλπ). Διατίθεται ως hosted service με χρέωση ανά χρήστη και σε installable version που τη στήνετε σε τοπικά σας μηχανήματα. Τα paid plans ξεκινάνε από $25 / μήνα για 5 χρήστες ενώ η self-hosted έκδοση χωρίς περιορισμούς βρίσκεται στα $499.
Εφαρμογές διαχείρισης tasks / issues /bugs:
Αν αυτό που κυρίως σας απασχολεί είναι το να έχετε λεπτομερή εικόνα των software projects σας, τότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια τέτοια εφαρμογή, είτε μόνη της είτε σε συνδυασμό με κάποια από τις εφαρμογές διαχείρισης εργασιών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η γκάμα από την οποία μπορείτε να επιλέξετε είναι τεράστια, εδώ αναφέρω μόνο ως παραδείγματα τις εφαρμογές με τις οποίες έχω προσωπική εμπειρία.
BugTracker.NET
Το πιό απλό από όλα, με πρωτόγονη δομή και UI αλλά εξαιρετικά robust λειτουργικότητα. Το χρησιμοποίησα πάνω από 3 χρόνια και δούλεψα σε αυτό μεσαία και μεγάλα έργα με ομάδες. Δωρεάν, το παίρνετε και το στήνετε στην υποδομή σας.
Bugnet
Σε λειτουργικότητα είναι παραπλησιο με το BugTracker.NET, θα έλεγα όμως οτι είναι λίγο πιο “γυαλισμένο” από πλευράς UI και με λίγα περισσότερα features. Και αυτό δωρεάν, και αποτελεί την τρέχουσα επιλογή μου, αν χρειαστώ αποκλειστικά ένα bug tracker - στις περισσότερες περιπτώσεις βέβαια καλύπτομαι από το Teamwork. Δωρεάν, αλλά διατίθεται και με commercial license στα $249 CAD. Και αυτό εγκαθίσταται στις δικές σας υποδομές.
JIRA
Υπάρχουν πολλοί που πίνουν νερό στο όνομά του, αν και εγώ το βρίσκω υπερβολικά περίπλοκο για τις ανάγκες μικρών ομάδων. Heavy-duty enterprise bug/issue tracker, φυσικά επί πληρωμή (μια εταιρία με το όνομα Atlassian νομίζω ότι παραπέμπει από μόνη της στο “δώσε μας τα λεφτά σου”). Πιό standards-based, υποστηρίζει Agile τακτικές, και αυτή τη στιγμή αποτελεί τον επίσημο issue tracker του DNN Community Edition.
Gemini
Μια ισότιμη του JIRA πρόταση, αν και τσουχτερή από πλευράς κόστους. Κάποτε ήταν free, και το δούλεψα παραπάνω από 1-2 χρόνια. Πολύ καλό και λεπτομερες, ιδιως για μεσαία/μεγάλα projects, overkill όμως για μικρά projects και ομάδες των 2-3 ατόμων. Ηταν η παλιότερη πλατφόρμα issue tracking του DNN Community Edition πριν κάνουν switch στο JIRA. Συνεργάζεται με TFS, Git, Subversion, Mercurial. Εχει hosted version με $10 / χρήστη / μήνα και Enterprise version που καλύτερα να έχετε καθήσει πριν δείτε τιμές.
Εφαρμογές CRM / Contact management / Lead-opportunity management:
Εκτός από την οργάνωση των έργων και των εργασιών σας, ιδιαίτερα αν έχετε πολλές επαφές με υποψήφιους πελάτες, σημαντικό ρόλο παίζει και να οργανώνετε αυτό το κομμάτι της δραστηριότητάς σας. Και εδώ η γκάμα από την οποία μπορείτε να επιλέξετε είναι τουλάχιστον τριψήφια. Αναφέρω για άλλη μια φορά αυτές τις εφαρμογές στις οποίες “έμεινα” μετά από αρκετή έρευνα.
Insight.ly
Μια πολύ ενδιαφέρουσα “υβριδική” εφαρμογή project management / CRM με αρκετά όμορφα χαρακτηριστικά, το πιό ενδιαφέρον εκ των οποίων είναι ότι διαθέτει ένα φοβερά χρήσιμο gmail widget που σας επιτρέπει να “συνδέετε” emails με πρόσωπα, εταιρίες και opportunities / projects ώστε να έχετε μαζεμένη τη σημαντική σας αλληλογραφία στο κατάλληλο σημείο. Σχετικά προσιτή οικονομικά και συνεργάζεται άψογα με google apps, ενώ σας επιτρέπει να ορίσετε σχέσεις μεταξύ προσώπων ή μεταξύ προσώπων και εταιριών. Το χρησιμοποιώ, προς το παρόν στη free εκδοχή του, για να παρακολουθώ την εξέλιξη των ενεργειών για έργα που έχει υποβληθεί ή θα υποβληθεί προσφορά. Διαθέτει free plan, όπως καταλάβατε, ενώ τα paid plans ξεκινάνε από $12 / χρήστη με ετήσια χρέωση.
LessAnnoyingCRM
Ενα πολύ απλό CRM / lead-opportunity tracking service με πολυ απλό μοντέλο χρέωσης και εξαιρετικα εύκολο στη χρήση. Η δεύτερη προτίμησή μου μετά το Insight.ly. Ενα απλό μοντέλο χρέωσης και μόνο, προς $10 / χρήστη / μήνα και 30 μέρες trial.
Πιό “αφηρημένες” εφαρμογές διαχείρισης πραγμάτων γενικότερα:
Εδώ αναφέρονται κάποιες εφαρμογές που δεν ανήκουν αυστηρά σε κάποια από τις παραπάνω κατηγορίες.
Trello